การเตรียมร่างกายก่อนตั้งครรภ์
Tips สำหรับการเพิ่มโอกาสตั้งครรภ์และการดูแลตัวเองระหว่างตั้งครรภ์
วิธีเพิ่มโอกาสตั้งครรภ์
สาเหตุที่ทำให้มีลูกยาก
ทำความเข้าใจภาวะเจริญพันธุ์ของผู้หญิง
อาการที่สังเกตุได้เมื่อมีไข่ตก
Ovulation การตกไข่
มีวิธีใดบ้างที่สามารถช่วยเพิ่มโอกาสการตั้งครรภ์ได้
จากการสำรวจพบว่า คู่สมรสที่ต้องการมีลูกมีเพศสัมพันธ์ในช่วงเวลาที่ไม่ถูกจังหวะ ดังนั้น หนึ่งในวิธีที่ง่ายที่สุดที่คุณสามารถทำได้ พื่อเพิ่มโอกาสการตั้งครรภ์อย่างเป็นธรรมชาติให้มากที่สุด คือ การตรวจสอบดูว่าตัวคุณเองมีความพร้อมในการตั้งครรภ์มากที่สุดวันไหน (การหา peak fertile days) ซึ่งได้แก่ วันสองวันที่คุณมีความพร้อมมากที่สุดในแต่ละรอบเดือนคือ วันไข่ตกและหนึ่งวันก่อนหน้านั้น นอกจากนั้น ด้วยเหตุที่สเปิร์มสามารถมีชีวิตอยู่รอดในร่างกายของผู้หญิงได้นานหลายวัน การมีเพศสัมพันธ์ก่อนไข่ตกจึงมีโอกาสตั้งครรภ์ได้เช่นกัน
จะทราบได้อย่างไรว่าคุณกำลังจะมีไข่ตก
มีหลายวิธีที่คุณสามารถนำมาใช้หาวันตกไข่ได้ บางวิธีก็สามารถให้คำตอบได้เลย แต่บางวิธีต้องใช้ผลจากการสังเกตุจากวิธีอื่นๆ ร่วมด้วย ในขณะที่บางวิธีสามารถบอกได้ว่าเกิดการตกไข่ไปแล้วหรือยัง และบางวิธีก็สามารถใช้บอกวันตกไข่ล่วงหน้าได้ วิธีหาวันไข่ตกเหล่านี้ได้แก่
การใช้เครื่องหาวันตกไข่ตก
หนึ่งในวิธีที่ผู้หญิงนิยมใช้หาวันไข่ตก ที่ทำได้ง่ายที่สุดและมีความแม่นยำมากที่สุด คือ การใช้เครื่องหาวันตกไข่ที่สามารถทดสอบได้ด้วยตัวเอง (home ovulation prediction kit) คุณสามารถหาซื้อชุดทดสอบหาวันไข่ตก (test strip) มาใช้ตรวจหา LH surge ได้ด้วยตัวเอง ซึ่งในท้องตลาดมีวางจำหน่ายทั้งแบบแผ่นจุ่ม test strip หรือแบบ midstream (ชนิดแท่งมีที่จับ สามารถปล่อยให้ปัสสาวะไหลผ่านได้โดยตรงใช้ได้งานสะดวก) ข้อดีของแท่งตรวจ LH surge แบบเทียบสีคือ มีราคาไม่แพงและใช้งานง่าย
ปัญหาอย่างหนึ่งที่มักพบคือ การกำหนดวันมีเพศสัมพันธ์เมื่อเจอช่วงไข่ตกอาจทำให้ความโรแมนติคและอารมณ์ความต้องการตามธรรมชาติถูกรบกวน ส่งผลให้มีน้ำหล่อลื่นน้อย การใช้เจลหล่อลื่นช่วยบรระเทาอาการนี้ได้ แต่คุณอาจไม่ทราบว่าเจลหล่อลื่นทั่วไปสามารถทำลายตัวอสุจิได้ (ถึงแม้ไม่มีส่วนประกอบของสารฆ่าตัวอสุจิก็ตาม) เพราะมีค่า pH และความเข้มข้นของเกลือไม่เหมาะสมต่อการมีชีวิตอยู่รอดของอสุจิ คุณสามารถใช้เจลหล่อลื่นสำหรับผู้ต้องการมีบุตร (sperm-friendly lubricant) ที่มีการออกแบบมาสำหรับผู้ต้องการมีบุตรโดยเฉพาะ เจล Conceive Plus
การวัดอุณหภูมิร่างกายในขณะพัก (Basal Body Temperature: BBT)
วิธีนี้มีหลักการจากความจริงที่ว่า เมื่อเกิดการตกไข่ไปแล้วร่างกายจะมีอุณหภูมิสูงขึ้น 0.2-0.4 °C วิธีการวัด BBT ที่ถูกต้องคือการวัดในตอนเช้าทันทีหลังลืมตาตื่นโดยให้ขยับตัวให้น้อยที่สุด และทำการวัดอุณหภูมิทุกเช้าให้ครบทุกวันตลอดรอบเดือน แล้วทำการพล็อตกราฟอุณหภูมิเพื่อให้เห็นภาพการเปลี่ยนแปลงได้ง่ายขึ้น
รูปแบบกราฟจะแสดงให้เห็นว่าอุณหภูมิจะเพิ่มสูงขึ้นหลังไข่ตกไปแล้ว วิธีนี้จึงสามารถใช้ประมาณวันตกไข่ของรอบเดือนรอบต่อไปได้ ซึ่งหมายความว่า คุณจะต้องเป็นคนที่มีรอบเดือนปกติสม่ำเสมอจึงจะสามารถคาดเดาวันไข่ตกได้อย่างถูกต้อง เพื่อเป็นการเพิ่มโอการการตั้งครรภ์ให้มากที่สุดในช่วง fertile
นอกจากนั้นแล้ว อีกสิ่งหนึ่งที่คุณควรทราบคือ ร่างกายของคุณสามารถมีอุณหภูมิสูงขึ้นได้ด้วยสาเหตุต่างๆ (เช่น อาการเป็นไข้ การดื่มเครื่องดื่มร้อนๆ การเคลื่อนไหว การดื่มแอลกอฮฮลล์และการอดนอน) จึงอาจทำให้วิธีนี้เห็นผลไม่ชัดเจนนัก จากการสำรวจพบว่าประมาณ 20% ของผู้หญิงตรวจไม่พบว่าตนเองมีอุณหภูมิสูงขึ้นเมื่อเกิดการตกไข่
การนับวัน
ถ้าคุณมีประจำเดือนปกติสม่ำเสมอคุณสามารถคาดเดาวันตกไข่ของรอบเดือนต่อไปได้ค่อนข้างแม่นยำ โดยให้นับจำนวนวันความยาวรอบเดือน และจดบันทึกวันที่ประจำเดือนวันแรกมา ให้คุณทำการจดบันทึกอย่างน้อยประมาณสองถึงสามเดือน เพื่อให้เห็นความเปลี่นแปลงในแต่ละช่วงได้อย่างชัดเจนมากยิ่งขึ้น ถ้าคุณมีประจำเดือนสม่ำเสมอคุณจะมีไข่ตกประมาณวันที่ 12 – 16 ก่อนถึงวันครบกำหนดรอบเดือนถัดไปจะมา อย่างไรก็ดี วันที่มีการตกไข่จริงๆ อาจมีการเปลี่ยนแปลงได้ถึงแม้ว่าคุณเป็นคนที่มีรอบเดือนปกติก็ตาม
การดูลักษณะมูกช่องคลอด (Cervical Mucus, CM)
ลักษณะของมูกช่องคลอด (ที่เรียกกันว่ามูกไข่ตกหรือตกขาว) ในแต่ละช่วงของรอบเดือนจะมีลักษณะและมีปริมาณมากน้อยไม่เท่ากัน มูกเหล่านี้ผลิตมาจากเซลล์ที่บริเวณปากมดลูก บางครั้งคุณจะเห็นว่ามูกมีลักษณะข้นจับตัวเป็นก้อน บางครั้งก็มีลักษณะลื่นใส การสังเกตุลักษณะของมูกไข่ตก สามารถช่วยให้คุณทราบได้ว่าเข้าสู่ช่วงใกล้ไข่ตกหรือยัง ซึ่งจะช่วยให้คุณวางแผนการมีเพศสัมพันธ์เพื่อการมีบุตรได้
ประโยชน์ที่เห็นได้ชัดจากการสังเกตุดูลักษณะมูกไข่ตกคือ การมีเข้าใจถึงการเปลี่ยนแปลงของร่างกายของตัวเอง ทำให้คุณรู้ว่าในขณะนั้นคุณกำลังอยู่ในช่วงไหนของวงจรรอบเดือน อย่างไรก็ตาม คุณอาจต้องใช้เวลาศึกษาตัวเองดูสักพัก ว่ามูกไฟข่ตกมีลักษณะอย่างไร นอกจากนั้นการรับประทานยาบางชนิดและการเกิดการติดเชื้อก็สามารถส่งผลต่อลักษณะของมูกไข่ตกได้เช่นกัน เมื่อสังเกตุเห็นว่ามูกจากช่องคลอดมีลักษณะเปลี่ยนจากขาวข้นขุ่นจับตัวเป็นก้อนกลายเป็นมูกใสๆ และยืดยาวได้เหมือนไข่ขาว นั่นคือช่วงที่คุณมีความพร้อมในการตั้งครรภ์และกำลังจะมีไข่ตกในไม่ช้า
การดูลักษณะผลึกน้ำลาย
เป็นที่เชื่อกันว่าเมื่อเข้าสู่ช่วง fertile และมีเอสโตรเจนผลิตออกมามากจะส่งผลทำให้น้ำลายมีคุณสมบัติเปลี่ยนไป คุณสามารหาซื้อชุดทดสอบดูผลึกน้ำลายได้ตามร้านค้าออนไลน์ทั่วๆ ไป แต่อย่างไรก็ตาม วิธีนี้ใช้ไม่ได้ผล 100% และผู้หญิงส่วนมากไม่สามารถตรวจพบผลึกน้ำลายได้ทั้งๆ ที่มีการตรวจสอบยืนยันแล้วว่ากำลังอยู่ในช่วงไข่ตก จากการศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างระดับฮอร์โมนเอสโตรเจนกับการเกิดผลึกในน้ำลายพบว่า ไม่สามารถพบได้ว่าสองสิ่งนี้มีส่วนเกี่ยวข้องกัน1 และสรุปว่าวิธีนี้ไม่สามารถใช้หาวันไข่ตกได้อย่างน่าเชื่อถือ การสูบบุหรึ่ การรับประทานอาหารและการดื่มเครื่องดื่มส่งผลต่อส่วนประกอบของน้ำลายได้เช่นกัน
2Braat et al; Saliva test as an ovulation predictor. Lancet 1998:352;1283-4
โดย Mamebaby